Weg met belastingen op spaarzaamheid en succes

Wie pleit voor een vermogensbelasting, investeert het best ook in borden voor aan de landsgrenzen en op luchthavens: ‘Opgelet, hier wordt succes belast.’

(Artikel door Peter De Keyzer, oprichter van Growth Inc. en laureaat van de Prijs voor de Vrijheid 2014 van denktank Libera!, zoals oorspronkelijk gepubliceerd in Trends op 27 maart 2024.)

België is het land van surrealisme. Het beste bewijs? Het debat over de vermogensbelasting in een land met de hoogste belastingdruk ter wereld, waar de overheid niet rondkomt met haar middelen. Sterker nog: waar het overheidstekort zowat het grootste is van de hele Europese Unie. Waar de overheid er nu al niet in slaagt kerntaken naar behoren te vervullen.

Dat daar een nieuwe belasting wordt voorgesteld als een manier om de overheidsfinanciën vlot te trekken, is puur surrealisme.  

Een vermogensbelasting is een belasting op geld waarop al belastingen werden betaald. Een belasting op wie onderneemt, spaart en investeert. Wie pleit voor een vermogensbelasting, investeert het best ook in borden voor aan de landsgrenzen en op luchthavens: ‘Opgelet, hier wordt succes belast.’

Net zoals bier, frieten en chocolade, lijken begrotingstekorten in het Belgische DNA te zitten. De afgelopen halve eeuw was het aantal jaren met een begrotingsoverschot op één hand te tellen. Alsof een extra belasting ervoor zou zorgen dat begrotingen plots sluitend zouden zijn. Mensen met een gat in de hand help je niet door ze meer geld te geven. Nieuwe of hogere belastingen zijn bovendien op geen enkele manier een garantie dat geld doeltreffender of zuiniger besteed zou worden.  

De overbevolking in de gevangenissen. De niet-digitalisering van de overheid. De slechtste stiptheidscijfers voor de NMBS in jaren. De overbodige senaat en provincies die niet afgeschaft raken. De ratingverlagingen voor gewesten. De afbrokkelende infrastructuur. Wie vandaag al niet rondkomt met de hoogste belastingontvangsten ter wereld, zal nooit rondkomen. De overheden in België hebben geen probleem aan de inkomstenzijde, wel aan de uitgavenzijde.

Een vermogensbelasting lost niks op: het begrotingsprobleem zal niet verdwijnen én ondernemerschap wordt ontmoedigd. Een vermogensbelasting wordt voorgesteld als iets ‘voor de allerrijksten’ – een trucje om de gewone mens gerust te stellen. In werkelijkheid is elke vermogensbelasting een paard van Troje, om vroeg of laat iedereen nog meer te belasten op alles wat ze bezitten.  

Het is ver gekomen dat nu ook het laatste stukje individuele vrijheid en eigendomsrecht moet wijken om de altijd hongerige collectiviteit te voeden. Belastingen betalen omdat je geld verdiend hebt – geld waarop al belastingen betaald zijn. Dat is onfair en vernietigt initiatief en ondernemerschap. Om dezelfde reden zou ook de erfenisbelasting in Vlaanderen het best volkomen worden afgeschaft. Mensen werken, ondernemen en sparen niet voor de overheid. Ze bouwen vermogen op voor hun kinderen, familie en naasten.

Wat geeft de overheid het recht op het familievermogen? Wat geeft haar het recht om privaat eigendom in beslag te nemen? Omdat iemand sterft? Over hun levenseinde mogen mensen sinds kort volledig autonoom en in alle vrijheid beslissen. Waarom dan niet over hun familievermogen?

Moedig mensen aan om geld te verdienen en vermogen op te bouwen. Laat hen dat geld vrijwillig en onbelast nalaten aan hun naasten. In plaats van gedwongen aan de overheid. Laat mensen zorgen voor hun eigen kinderen, familie en naasten. Die zullen dat geld veel beter beheren en besteden dan de overheid. Stop met mensen te dwingen hun vermogen te overhandigen aan een overheid die er zelf niet in slaagt haar geld goed te beheren.

Wat moeten we dan wel doen? Zorg in België voor wat minder surrealisme en voor wat meer Zweden. In dat land bestaat geen erfenis- en vermogensbelasting. De overheid is er zuinig en het budget is in evenwicht. De overheidsschuld is er dan ook nauwelijks 35 procent van het bbp tegenover meer dan 100 procent in België. De belastingdruk is er lager dan hier, er zijn meer mensen aan de slag en de levensverwachting is er hoger dan bij ons. Een succesvol, effectief en goed geleid land zijn – dat moet de ambitie zijn. Niet nog een extra belasting uitvinden.