Over hufters en canaille

Waarom blijven sommige culturo’s met bijna ware doodsverachting de meerderheid van de bevolking schofferen? Hebben ze niets geleerd van Hillary Clinton? Hoe de roes van columnisten links de das kan omdoen.

(Artikel door Boudewijn Bouckaert, erevoorzitter van denktank Libera! en laureaat van de Prijs voor de Vrijheid 2022, zoals oorspronkelijk gepubliceerd op Doorbraak.be op 5 april 2024.)

Op het einde van de negentiende eeuw had de socialistische arbeidersbeweging een prachtige en militante liederenschat ontwikkeld. Die is intussen grotendeels vergeten. Geen progressief die daar nog een deuntje kan van fluiten. 

Een pareltje uit die schat is het Canaille-lied met als strijdbaar-poëtisch refrein:
            ‘Ge zijt canaille heeft men ons verweten
             Gegroet o naam die zoveel groots bevat
            Canaille zwoeg! Uw meesters moeten eten
            Als gij niet werkt, dan staakt het levensrad.’

Het lied klaagt de culturele minachting aan van de bourgeoisie voor de werkende klasse, die door haar ruwe leven van fabrieksarbeid de tijd niet vond om zich met kunst en cultuur te verheffen en zich daardoor lomp en onbeschaafd gedroeg. Canaille is afgeleid van het Latijnse ‘canis’, hond. Arbeiders waren ‘hondenvolk’. 

De hufters van Debacker

Wie een eigentijds canaille-verwijt naar het gewone volk wil vinden, slaat tegenwoordig best De Morgen en Humo open. Laten we bijvoorbeeld genieten van het hoogstaand proza van ene Frederic Debacker:
‘Kunnen we niet gewoon aanvaarden dat een niet-onaanzienlijk deel van de mensen bestaat uit hufters? Dat de meeste mensen niet deugen, tenzij in de ogen van hun eigen kliekje klootzakken?’

Die hufters zijn voor de sublieme columnist: ‘De helft van wie deze landstreek bevuilt, vindt dat Vlaams Belang moet meebesturen’. Alvast de inschatting van de legioensterkte der hufters klopt: uit polls blijkt dat meer dan de helft van de Vlamingen het cordon sanitaire verwerpt. 

Dit soort minachting voor de meerderheid van de bevolking is niet uitzonderlijk. De communistische historicus Jan Dumolyn heeft het op zijn Facebook-pagina over ‘achterlijk gepeupel dat het fascisme achternaloopt.’ 

De gramschap van Gramsci

Inhoudelijk is het minachtend verwijt hetzelfde als het canaille-verwijt van destijds - ook hufters zijn lomp en onbeschaafd. Maar de afzenders zijn totaal verschillend. De culturele minachting vertrekt niet meer vanuit een rijke en welstellende burgerij maar vanuit een links-progressieve elite, die geheel volgens het boekje van Antonio Gramsci, in onze samenleving de culturele hegemonie (en dus de macht) wil verwerven. De canaille- en hufter-verwijten drukken de diepe frustratie uit van deze elite omdat het gewone volk hun opvattingen niet zomaar wil volgen. En bij verkiezingen, die als jammerlijke incidenten worden beschouwd, voor foute formaties stemt. 

Deplorables

Toch blijft het een mysterie waarom deze culturo’s met bijna ware doodsverachting de meerderheid van de bevolking blijven schofferen. Hebben zij dan niets geleerd uit de fouten van Hillary Clinton? Die in volle campagne voor een New Yorks LGTB-publiek uitriep dat de helft van Trumps aanhang uit deplorables (mislukkelingen) bestond? 

Een misrekening zo groot als een huis: Trump haalde afgerond 50 % van de stemmen… Clinton bestempelde dus een kwart van de Amerikaanse kiezers als jammerlijk en verachtelijk. Ze zei achteraf wel dat ze betreurde dat ze het over de helft had gehad, maar ze zei er niet bij of die helft een overschatting dan wel een onderschatting was. 

Uiteraard maakte Trump in geen tijd van deplorable een geuzennaam en werd dat ene woord een centraal thema in de kiescampagne. Nogal wat politieke waarnemers denken dat heel wat onbesliste kiezers naar Trump switchten bij het deplorable-verwijt. 

Dit verhaal moeten onze ‘hufter’-columnisten toch kennen? Waarom houden ze zich niet wat in en wachten ze niet tot de dag na de verkiezingen?

Narcistische satisfactie

Een mogelijke verklaring zou kunnen zijn dat deze culturo’s hopen op forse stemmenwinst van de ‘lynchpartij’ - De Backers koosnaam voor het Vlaams Belang - om op die manier centrumrechts te verzwakken en een reconductie van Vivaldi met Magnette als premier te bewerkstelligen. Maar ik vrees dat deze uitleg te veel nuchterheid veronderstelt bij columnisten die hun stukjes in al dan niet gemarineerde roes op hun klavier tokkelen om de volgende ochtend met narcistische satisfactie hun literair kunstwerk in de krant te bewonderen. 

‘Multa licet stultis et poetis’ zeiden de Latijnen. Maar de dwazen en poëten zouden ook wel eens de nagel in de doodskist van links kunnen zijn. Ergens in Vlaanderen moet Conner Rousseau, die de hufters weer bij links wou brengen, om zo veel domheid zijn woede zitten verbijten.